także mieszczaństwo, zawdzięczające mu swój awans społeczny. Także wśród chłopów stale pokutował mit o "dobrym carze", otoczonym złymi doradcami; wszystkie powstania chłopskie wybuchały pod hasłem uwolnienia cara od kurateli oligarchów. <br><br> Związek narodu z władzą zacieśniały głoszone przez tę władzę i znajdujących się na jej służbie pisarzy, publicystów i uczonych hasła zaborczego szowinizmu wielkomocarstwowego. Rosja utrzymywała potężną, dwustutysięczną stałą armię lądową i silną flotę, których utrzymanie silnie obciążało społeczeństwo. Dla uzasadnienia istnienia tej armii podejmowano wojny w Europie i Azji, noszące teraz charakter niewątpliwie zaborczy, choć zawsze uzasadniane celami narodowymi (wyzwolenie ludu ruskiego spod władzy Rzeczypospolitej), religijnymi (wyzwolenie chrześcijan prawosławnych spod jarzma