był kamieniem milowym w ­stosunkach między Kościołem a demokratycznym państwem. Wskutek żądań rządzącej lewicy, by doprecyzować to, co przecież było jasno powiedziane w tekście, został zablokowany na lata. Ale dla Kościoła lekcja z konkordatu polegała też na tym, że okazało się, iż obóz jego przeciwników nie był jednolity. Leszek Miller zadeklarował na piśmie gotowość podpisania konkordatu. Także Rosati, Kwaśniewski, Oleksy sugerowali w rozmowach, że konkordat jest rozwiązaniem sensownym, ale nie mogą go przeprowadzić w partii z powodu oporu "betonu". Dziś widać, że konkordat wprowadził uspokojenie w stosunkach państwo-Kościół.<br><br>Dzięki odzyskanej niepodległości dokonał się względem Kościoła akt dziejowej sprawiedliwości. Jeśli Kościół