głos sumienia i mieć odwagę kierować się nim w codziennym życiu. Decydując się na ten styl życia, nie będziemy przy pomocy gładkiego frazesu wyciszać głębokich rozterek, których na etycznym szlaku doświadczali ongiś współcześni <name type="person">Pascala</> czy <name type="person">Kierkegaarda</>. W polskiej rzeczywistości jest to zadanie szczególnie ważne, bowiem okres panowania marksistowskiej frazeologii służył zagłuszaniu sumień i uczył zachowań, w których rzadko pojawiały się wartościowania moralne. Odpowiedzialność za dramaty tamtych dni usiłuje się dziś umniejszać pojednawczą retoryką, która sugeruje, iż chrześcijańskie przebaczenie winno iść w parze z zanikiem pamięci. Tymczasem "przebaczyć" nie znaczy "zapomnieć". Miłość do grzesznika nie zwalnia z wyrazistej oceny moralnej grzechu i