naszych oczach. Melanż jest więc już bardzo wyrafinowany. Ale Ferdydurke jest też powieścią z wtrąconymi opowiadaniami, które można traktować jako parabole, streszczające sens doświadczeń właściwego bohatera. Poddają się one bowiem całkiem nieźle lekturze niemal alegorycznej... Czyżby więc Ferdydurke miała także cechy powieści inicjacyjnej? I tego jednak Gombrowiczowi za mało, skoro zaopatrzył książkę w dwa komentarze. jeden z nich poważny, drugi zdaje się palinodią, odwołaniem czy ośmieszeniem autorskich wywodów! Gdzie prawda, skoro - wedle samego Gombrowicza - opowiastki te mają i nie mają wyjaśnić "w swej dziwnej łączności ostateczny sekretny sens dzieła"? (F 67, 183) Wszystko to może prowadzić do jednego tylko wniosku. Ferdydurke