na tym polu, Karol Wielki przystał na to, żeby posłuch dla jego jurysdykcji wymuszały w sposób praktykowany od wieków lokalne wspólnoty saskie. Tymczasowy odwrót od przedwczesnej próby narzucenia jurysdykcji komesowskiej znalazł odzwierciedlenie w kapitularzu z 797 r. Dla badaczy jest to jedyna w swoim rodzaju okazja dotknięcia obracających się jeszcze żaren plemiennej sprawiedliwości.<br>Pod określeniem ipsi pagenses kryje się w Kapitularzu z 797 r. najniższe ogniwo sądownictwa w strukturze wspólnoty plemiennej. Frankijscy zdobywcy zniszczyli już lub właśnie niszczyli wyższe szczeble tej organizacji, ale we wspólnotach lokalnych tradycyjny ład funkcjonował jeszcze po dawnemu, a nawet mógł stanowić oparcie dla nowej władzy. W