państwowego był niewątpliwie realistyczny, pozostawało jednak pytanie, czy jest najpełniejszy z możliwych. Wychodząc od wyników Kornaia, postawiłem tezę (Poznański 1989), że podstawową cechą definicyjną systemu socjalistycznego jest nie tyle brak równowagi (niedobory), ile brak efektywności dynamicznej, oznaczający zaprzepaszczanie szans ekonomicznych na wprowadzanie zmian technologicznych (w odróżnieniu od rutynowego wykorzystywania dostępnych zasobów, będącego przedmiotem oceny efektywności statycznej). Co istotne, nie jest tak, że tego rodzaju brak efektywności dynamicznej musi być konsekwencją braku równowagi, natomiast jest możliwa zależność odwrotna. W tym samym duchu, można stwierdzić, że głównym miernikiem ułomności systemowej socjalizmu jest nie tyle rozmiar niezaspokojonego popytu, ile skala nadmiernych kosztów związanych z