narodowie wżdy postronni znają, iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają" - pisał Mikołaj Rej z Nagłowic, uważany, obok Jana Kochanowskiego - wybitnego poety piszącego zarówno po polsku, jak i po łacinie, za ojca narodowego języka literackiego. On też był piewcą "poczciwego" żywota ziemiańskiego. Szlachta bowiem stopniowo przekształcała się w stan ziemiański, a ideały rycerskie ustąpiły "pożytkom" płynącym z dobrego gospodarowania i urokom spokojnego życia na wsi. Drewniane dworki szlacheckie - obszerne, parterowe lub jednopiętrowe budynki z gankiem, malowniczo położone wśród ogrodów i sadów - stały się trwałym elementem polskiego krajobrazu. Coraz częściej także można było spotkać w różnych częściach kraju wspaniałe magnackie rezydencje