bezpieczny strach miłośnika filmowych horrorów, z drugiej - szmatławy, upokarzający, nie mający w sobie nic pociągającego a jednak wielce rzeczywisty strach obywatela policyjnego państwa. Ten pierwszy, amerykański strach ma zapach sprzedawanego w tutejszych kinach popcornu; drugi - polski - czuć zimnym potem.<br><br>5.<br> Może zatem najsłuszniej byłoby doradzać Amerykanom czy Francuzom, aby zamiast zmagać się z naturalną nieprzekładalnością powieści czy wierszy, które i tak mogą zrozumieć tylko na swój amerykański czy francuski sposób, próbowali raczej wniknąć bezpośrednio i osobiście w sedno wschodnioeuropejskiego doświadczenia? "Wer den Dichter will verstehen, muss ins Dichters Lande gehen" - więc może droga do prawdy wiedzie przez biuro podróży, nie przez księgarnię