z obserwacji dla krótkich okresów, tj. miesięcy, półroczy lub lat, pozwala na wyznaczenie stanów: najwyższego, najniższego i średniego. Gdy istnieją dane dla okresu wieloletniego, wówczas można określić stany: najwyższy i najniższy zaobserwowany w danym okresie, średni z najwyższych i najniższych zaobserwowanych oraz średni ze średnich. W odniesieniu do amplitud wahań zwierciadeł wód rzecznych i podziemnych w przypadku jezior są one z reguły mniejsze. Zjawisko to jest następstwem znacznej bezwładności hydrologicznej jezior na zasilanie, czego wyrazem jest duża zdolność retencyjna ich mis w odniesieniu do przyrostów kubatur wód, które je alimentują w danych jednostkach czasu. W zasadzie znacznie mniejszymi wahaniami cechują się