zaniku rygorów konstrukcyjnych. Zwornikiem utrzymującym dostrzegalny związek między kolejnymi sekwencjami monologu, a także zapewniającym związek i jedność poszczególnych segmentów świata przedstawionego w Ziemiaństwie, jest podmiot mówiący, a dokładniej &#150; sposób jego artystycznej konkretyzacji. Konsekwentnie ujawniający swą obecność w warstwie gramatycznej oraz znaczeniowej wypowiedzi, wyraźnie widoczny poprzez wielokrotnie manifestowaną skłonność do zwierzeń i aluzji o charakterze osobistym, chętnie prezentujący przy różnych okazjach swoje przekonania religijne, postawę filozoficzno-moralną oraz poglądy społeczne i historiozoficzne, o mocno i sugestywnie wyeksponowanym &#150; szczególnie w pieśni czwartej &#150; wątku osobistym, jest punktem centralnym i zarazem ostatecznym układem odniesienia dla całej struktury poematu.<br> Nadrzędne przesłanie Ziemiaństwa różnie