najczęściej narażenie własnego. Walka o życie była walką o zwycięstwo wartości ludzkich: w więzieniu, w obozie koncentracyjnym, w sowieckim łagrze ona właśnie pomagała przetrwać. Oświęcimskie hasło oporu w swej najprostszej formie brzmiało: "Nie dajmy się. Znaczyło to tylko tyle, żeby starać się przeżyć [...]". <br><br> Rozpatrując problem w kategoriach socjologicznych Anna Pawełczyńska zwraca uwagę na silną integrację społeczności więźniów stanowiącą zaporę zarówno przed mechanizmem ich odczłowieczenia w systemie obozowym (śmiercią moralną), jak i ostateczną rezygnacją - śmiercią biologiczną. Ta ostatnia niesłychanie rzadko była śmiercią samobójczą. Doświadczenia te skłaniają do refleksji nad rolą systemu wspólnych wartości jako czynnika integrującego grupy, społeczność, społeczeństwo. A zwłaszcza nad