najbliższy doradca Gorbaczowa, Aleksander Jakowlew, powiedział wprost, że Marksowska wizja gospodarki <orig>bezrynkowej</> nie sprawdziła się w praktyce i że próby jej urzeczywistnienia stworzyłyby tylko wygodną bazę dla dyktatury. Tej otwartej rehabilitacji rynku towarzyszyło poparcie dla różnych form własności spółdzielczej i indywidualnej, torujące drogę idei prywatyzacji. W literaturze przedmiotu rozpowszechnił się zwyczaj przedstawiania reform Gorbachowa jako "próby powrotu do ducha, jeśli nie konkretnych instytucji NEP-u". Sam Gorbaczow przyczynił się do tego nieporozumienia przez próby powiązania swej polityki z ostatnią fazą myśli leninowskiej, a więc z Leninem okresu NEP-u. Trudno powiedzieć, czy było to wyrazem rzeczywistego przekonania, czy tylko manewrem taktycznym