historii ludzkiej", ale czyż nie jest tak, że w historii została właśnie zbrodnia, że ci ludzie, w planie doczesnym przynajmniej, przegrali?<br>W perspektywie czysto doczesnej: tak. I dlatego mówimy o Oświęcimiu jako jednym z najstraszliwszych miejsc w historii człowieka, o - używając papieskiego porównania - "Golgocie naszych czasów". Ale na ofiarę więźniów Auschwitz patrzymy również w perspektywie teologicznej, czyli szerszej i dalszej, zarówno w wymiarze ogólnoludzkim, jak i indywidualnym. Golgota jest przecież miejscem zamordowania Zbawiciela ludzkości, ale widzimy ją dzisiaj z perspektywy Wielkiejnocy i Zmartwychwstania. I z tej samej perspektywy patrzymy na ofiarę wszystkich ludzi zamordowanych w oświęcimskim obozie. Ale nawet i w