rolnej i sposobów wyprowadzenia kraju raz na zawsze z chronicznego kryzysu rolniczego. Jak zawsze obrady rozpoczęto od stwierdzenia, że doszło do katastrofy. "Prawda jest taka - oznajmił Gorbaczow - że nie starcza nam produkcji rolnej. Państwo musi dokonywać za granicą dużych zakupów zboża, mięsa, jarzyn, owoców, cukru, oleju roślinnego i innych produktów". Deficyt żywności od tego nie zmalał i rodzi - by użyć słów generalnego sekretarza - "napięcie społeczne, już nie zwykłe narzekanie, a wręcz niezadowolenie ludzi" (Prawda z 16 marca 1989). Znaleziono jednak panaceum. Przede wszystkim odrzucono poprzednie panaceum, cudowny środek, w którym Gorbaczow pokładał wszystkie nadzieje począwszy od 1985 roku - gigantyczną machinę biurokratyczną