kulturowych, spośród których trzy: grecki, łaciński i syryjski odegrały rolę podstawową w dziejach chrześcijaństwa. Każdy z tych kręgów kultury chrześcijańskiej miał własną tradycję literacką, własną formę kultury, własny przekład <name type="tit">Pisma Świętego</>.<br><br><tit1>HELLENIZACJA KOŚCIOŁA WSCHODNIEGO</><br>Najbardziej prężne były Kościoły wschodnie Egiptu, Azji Mniejszej (zwłaszcza <name type="place">Kapadocji</>), wschodnich wybrzeży śródziemnomorskich i wybrzeży Morza Egejskiego. U schyłku III w. tamtejsze środowiska chrześcijańskie odeszły już bardzo daleko od pierwotnej tradycji kultury żydowskiej, przyswajając sobie coraz pełniej kulturę hellenistyczną. Chrześcijaństwo zapuszczało najgłębsze korzenie tam, gdzie hellenizm był najsilniejszy - w samej ojczyźnie kultury greckiej. W wielkich greckich miastach śródziemnomorskiego świata, w Antiochii i Efezie, <name type="place">Tesalonikach</>, Koryncie i Aleksandrii