konsekwentnie, narzuca się wniosek, że dostatecznym powodem dla określenia pewnej liczby ludzi mianem grupy etnicznej, winno być dostrzeżenie przez badacza, iż posiada ona "własną kulturę", wyróżniającą ją od innych.<br>W tym samym momencie pojawia się zasadnicza kwestia: otrzymujemy możliwość wydzielenia poszczególnych ras, jednakże nadal nie wiemy o istocie samej grupy. Inaczej mówiąc, wspólnota kulturowa, która pojawia się jako &lt;hi rend="italic"&gt;differentia specifica&lt;/hi&gt; , pozwala na wydzielenie konkretnych zbiorowości, lecz pozostawia otwarty problem wyznacznika grupowości.<br>W cytowanej, pełnej definicji rasy Gumplowicz podkreślił, że rasa "swój punkt wyjściowy znajduje w elementach duchowych", czyli kulturze. Musiał zatem dostrzegać jeszcze inny, bardziej zasadniczy moment konstytutywny dla rasy - świadomość. rasa