ważniejszych zmiennych kontekstu psychologicznego badania psychologicznego jest bez wątpienia zmienna oczekiwań interpersonalnych (ang. interpersonal expectations) czy inaczej, zmienna oczekiwań badacza (ang. researcher`s expectations), będąca od wielu lat obiektem intensywnych badań prowadzonych przez Rosenthala i jego współpracowników (por. Rosenthal, 1966, 1969, 1973, 1991a, 1991b, 1993, 1994b; Rosenthal, Rubin, 1978; Rosenthal, Jacobson, 1968, 1992; Rosenthal, Rosnow, 1984, 1991; Babad, Inbar, Rosenthal, 1982; Babad, 1993; Harris, Rosenthal, 1985; Harris, 1993) oraz innych psychologów (np. Barber, Silver, 1968 - krytycznie; Cooper, 1979, 1985; Brophy, 1983, 1985; Jussim, 1986; Gilly, 1987; Darley, Oleson, 1993; Seul, 1995; Brzeziński, Kowalik, 1993a). Przez nią "przełamują się" pozostałe zmienne charakteryzujące