oraz filozoficznym uzasadnieniem tej postawy jest napisany już w późnej starości wiersz Na filozofię Hegla (1848), a także wiele innych wypowiedzi programowych prozą i wierszem. Nie znaczy to wszakże, iż religijność Koźmiana miała bezrefleksyjny i dewocyjny charakter. Przeciwnie, znamienne jest dla typu tej religijności wyznanie poety z roku 1853: &#132;Nabożeństwo nie jest pobożnością; można nie modląc się, być pobożnym, i przy modlitwach, i postach, i chłostach, być bezbożnym. Medium tenuere beati".<br> Modlitwa o pokój jest także świadectwem, że jeszcze w roku 1800 Koźmian daleki był zarówno od prowidencjalizmu późniejszych o lat dziewięć ód napoleońskich, jak też od łączenia losów narodu