w jego dorobku znaczące miejsce i są po dziś dzień czytane. Nie mamy jednak najmniejszych wątpliwości, że to nie one przyniosły Mannowi noblowskie laury. Szwedzcy akademicy pragnęli nagrodzić nie eseistę, lecz autora Buddenbrooków i Czarodziejskiej góry. W tym okresie wielki pisarz musiał być powieściopisarzem albo poetą. Dwa lata wcześniej wyróżniono Nagrodą Nobla Henri Bergsona, który - patrząc z dzisiejszej perspektywy - wydawać się może twórcą esejów. Sądzę jednak, że w tym wypadku doszli do głosu epigoni pozytywizmu, przekonani, że traktat filozoficzny (zwłaszcza elegancko napisany i w miarę przejrzysty) musi należeć w pewien sposób do literatury. Autorytet moralny, jakim cieszył się laureat, też wywarł swój