ludzie z otoczenia Bakunina. Ruch uległ wówczas znacznemu osłabieniu i rozproszeniu, ginąc praktycznie w Jurze, pojawiając się natomiast na wielu dziewiczych dotąd obszarach (Austro-Węgry, USA, Ameryka Łacińska). Towarzyszyło tym zmianom stopniowe odchodzenie od kolektywizmu, zaś w taktyce - przyjęcie koncepcji "czynu indywidualnego" i wzmożone zainteresowanie terrorem (na razie czysto teoretyczne). <br>Poczynając od roku 1881 ruch anarchistyczny nie ma już żadnego jądra. Rolę tę spełnia zastępczo i z ograniczonym skutkiem doktryna anarchokomunistyczna oraz eksponujące jej założenia pismo "La Révolte". Najsilniejsze i najtrwalsze ośrodki formują się we Francji i w Hiszpanii. Anarchiści nastawiają się wówczas na działanie długofalowe, odkrywają nowe pola zainteresowań, umacniają