11 latach transformacji systemowej, PKP wciąż zatrudniały prawie 170 000 pracowników, stojąc zdecydowanie na czele listy największych polskich pracodawców. Pod względem wielkości przychodów (9,8 mld zł w roku 2000) PKP zajmują wśród przedsiębiorstw w pełni kontrolowanych przez państwo drugą pozycję po Polskich Sieciach Elektroenergetycznych SA.<br>W czasach realnego socjalizmu Polskie Koleje Państwowe miały status przedsiębiorstwa o szczególnym charakterze. Wynikało to oczywiście z polityczno-militarnego znaczenia kolei, ale skutek miało głównie ekonomiczny - Polskie Koleje Państwowe były przedsiębiorstwem niesamodzielnym finansowo, ich związek z budżetem był bardzo ścisły. Konsekwencje tego były negatywne i wielorakie:<br>nie istniał praktycznie rachunek kosztów, a zysk (lub brak zysku) był