Gombrowicza końca. Dlaczego? Bo nie ma końca budowanie ludzkiej osobowości, osobowość artysty zaś jest szczególnie nieuchwytna. Albo też powinna być szczególnie nieuchwytna. Dla Gombrowicza relacje między ludźmi mają w ogólności taki ludyczno-erotyczny charakter. Relacja zaś artysty (pisarza) i odbiorcy (czytelnika) stanowi jakby wzorzec - czy doskonałą ilustrację - tych właśnie stosunków. Przedmowa do Filidora pokazuje jasno, jakie literackie skutki przynieść musi Gombrowiczowskie widzenie człowieka (czyli Gombrowiczowska antropologia). I w tym właśnie szczególne znaczenie tej Przedmowy.<br><br>XI<br><br>Czy jednak ten krytyk systemów nie jest sam zbyt systematyczny? Czy gra, którą proponuje czytelnikowi, nie zanadto salonowa? Świat form, który zarysował, czy nie uładzony nadmiernie