za ojczyznę, znaczenie męczeńskie, gdy daje świadectwo prawdzie, może stanowić proste odejście od kłopotów tego życia - niemniej w doborze <page nr=270> znaczeń własnej lub cudzej śmierci nie jesteśmy całkowicie swobodni. Pewne znaczenia są z góry wykluczone przez fakt, czym śmierć jest. <q>"Odejście jednych może być uznane za lepsze, drugich za gorsze - pisze Seneka - ale sam skon jest jednaki dla wszystkich. To, przez co kończą, przedstawia się różnie; to, na czym kończą, jest jedno"</>. Chciałoby się poprawić Senekę: to, że kończą, jest jedno, to, jak kończą, jest różne. Oznacza to, że u podstaw wielorakich, choć nie dowolnych znaczeń śmierci leży jej obiektywny sens, sens