Należy jednak pamiętać, że rozdzielenie się ze Słowacją musiało stworzyć dodatkowe trudności.<br>W krajach, które przyjęły "gradualistyczną" strategię, jak na przykład Węgry, Rumunia, Słowacja, Rosja po nieudanej próbie zastosowania strategii "szokowej", czy Białoruś i Ukraina, które po prostu odwlekały decyzje, recesja była dłuższa niż w Polsce i spadek produkcji głębszy. Strategia taka nie złagodziła więc recesji. Okazuje się, że szybkie wprowadzenie liberalizacji gospodarki i twardej stabilizacji było niezbędnym warunkiem jej skrócenia i złagodzenia. Wszystkie rządy, które starały się zmniejszyć społeczne koszty transformacji poprzez szerokie utrzymanie subwencji, zwolnienia podatkowe i tanie kredyty dla przedsiębiorstw państwowych w celu utrzymania nieopłacalnej produkcji w najlepszym