proces dezintegracji starej tradycji niemieckiego mieszczaństwa dokonał się znacznie wcześniej; rodzinę Essenbecków, bohaterów filmu Viscontiego, poznajemy w momencie, gdy sytuacja dojrzała już do eksplozji. Film rozpoczyna się w momencie podpalenia Reichstagu.<br>Ale właśnie ta "dojrzałość", przesądzająca zarówno rodzinne jak i historyczne losy, określa w decydujący sposób charakter filmu. Narrację prowadzi Visconti jak gdyby dwutorowo. Długi proces erozji wartości kultury mieszczańskiej sprawił, że rodzina Essenbecków jest już gotowa do zbrodniczej walki o władzę. Emisariusz "wielkiej" historii, esesman Aschenbach (czy to przypadkowa zbieżność nazwisk w poprzedzającym Śmierć w Wenecji Zmierzchu Bogów?) nie jest sprawcą krwawego po makbetowsku zamachu w rodzinie królów stali, lecz