walki między stronnictwami było rozszerzenie czynnego prawa wyborczego, a zwłaszcza wprowadzenie głosowania powszechnego. Powiększenie liczby wyborców, powołanie do urn wyborczych nie tysięcy, ale setek tysięcy czy milionów osób, wymagało ze strony grup dążących do władzy innych zupełnie metod akcji wyborczej i w ogóle innej zupełnie taktyki.<br>Dawne fakcje i ugrupowania albo powoli przestawały istnieć, albo działały w ograniczonym, zawężonym polu, albo też wreszcie stawały się stronnictwem masowym.<br>Zwykle zalążkiem powstającego stronnictwa była organizacja już istniejąca. Mógł nim być klub parlamentarny, grupujący parlamentarzystów tego samego kierunku politycznego, np. konserwatystów czy liberałów, mogła nim być wpływowa korporacja; np. inicjatywa i zabiegi masonerii francuskiej