przekraczania. Betonowa ściana rosła nawet w latach osiemdziesiątych, gdy w Polsce Jacek Kaczmarski śpiewał hymn o murach, które runą. W końcu i one, w dużej mierze za sprawą Solidarności, runęły. Obalił je ruch społeczny i polityczny, a nie bezpośrednia walka; w jednej chwili i ta ściana dzieląca świat stała się anachroniczna i bezużyteczna. Nic więc dziwnego, że niszczenie muru berlińskiego w listopadzie 1989 r. uznano za symboliczny koniec zimnej wojny.<br><br>Nigdy mur nikogo nie osłonił trwale. Pomysłowość ludzka w ich omijaniu i zdobywaniu nie zna granic, i tak zapewne będzie teraz w Palestynie, pomimo naszpikowania betonowej ściany elektroniką. Najstarsze mury pozostały