Lednica z Ostrowem Lednickim, gdzie mieścił się jeden z głównych ośrodków państwa Mieszka I i Bolesława Chrobrego, powstanie republiki nowogrodzkiej nad jeziorem Ilmen, albo ślady kultury skandynawskiej nad brzegami jezior Wener i Wetter. Rola jezior pełniących funkcję osłonową dla grodów zaczęła maleć, gdy uformowały się duże organizmy państwowe. Leżące na brzegach jezior grody przekształciły się jednak w duże miasta lub powstały nad nimi zupełnie nowe. Spośród największych metropolii leżących obecnie nad brzegami jezior można wymienić: Chicago (ponad 6 mln), Detroit (4,4 mln), Toronto (3,9 mln), Nanchang (3,8 mln), Baku (1,8 mln), Cleveland (1,8 mln), Milwaukee (1