subiektywnie praktyka badawcza jest efektywna - staje się ona społecznym względnie trwałym kontekstem subiektywnym tej praktyki i przez dłuższy okres występuje w roli samodzielnego Ťsędziegoť dalszych wyników badawczych".<br><br>Analogicznie zachodzi powiązanie stanu społecznej SM z realizowaną na gruncie danej dyscypliny naukowej praktyką badawczą. Owa praktyka realizowana jest przez poszczególnych badaczy, których cechuje określony stan indywidualnej SM. Indywidualna SM jest swoistą konkretyzacją idealnej SM (społecznej) - swoistą dla różnych badaczy. Zauważmy jeszcze, że (Kmita, 1976, s. 20-22): "Teoretyczne wyjaśnienie zjawisk z dziedziny świadomości indywidualnej zawsze musi dokonywać się w terminach zjawisk z dziedziny świadomości społecznej, jakkolwiek z reguły niezbędne tu są jeszcze dodatkowe