funkcjonowanie instytucji wychowawczych w różnych środowiskach, dostrzegać różne drogi karier szkolnych i losów absolwentów, różne uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne rozwoju osobowości.<br>Takie systemowe ujęcie cechuje zarówno polski Raport o stanie oświaty w PRL (z 1973 r.), jak i raport UNESCO Apprendre a etre , oparty na materiałach z 23 krajów, umożliwiających charakterystykę edukacji na całym świecie, z uwzględnieniem trudności krajów rozwijających się.<br>Oba raporty są zbieżne w swoich głęboko humanistycznych założeniach w obronie idei jedności rodzaju ludzkiego, w obronie świata przed zagrożeniami, jakie niesie ze sobą współczesna cywilizacja, w walce o prawa każdego człowieka do pełnej realizacji własnych możliwości i do udziału