bardziej zrozumiałych przykładów polskich, zwłaszcza poprzez kontakty z prawosławnym duchowieństwem i szlachtą ruską z terenów Rzeczypospolitej. Te właśnie kręgi, najmniej ideologicznie podejrzane, pośredniczyły w szerzeniu się w Rosji polskich obyczajów, mody, języka, literatury, sztuki. Z tymi wpływami przenikały do państwa moskiewskiego myśli o przekształceniu jego ustroju, jeżeli nie w pełną "demokrację szlachecką" na wzór Rzeczypospolitej, to choćby w system współrządów cara, dumy bojarskiej i soboru ziemskiego, jako przedstawicielstwa dworianstwa i miast. Udział miast, i to aktywny udział w obradach soborów ziemskich XVII wieku, korzystnie wyróżniał tę instytucję od sejmu polskiego - monopolistycznego przedstawicielstwa szlachty. Sobór ziemski, przez elek cje 1613 i 1645 r