wykoncypowanego w umysłach myślicieli. Biurokracja państw kapitalistycznych w ich obecnej fazie rozwoju jest produktem samoczynnego procesu, którego nikt teoretycznie nie zaprogramował. Ale żeby istnieć i potężnieć - a takie jest dążenie każdej warstwy lub wyosobnionej grupy interesów - musi podbudować swoje istnienie jakąś choćby najuboższą filozofią. Ponieważ jednak praktyka przebudowywania systemu parlamentarno-demokratycznego na biurokratyczną oligarchię nie jest żadnym otwarcie zadeklarowanym programem - jakim był na przykład w XIX wieku program socjaldemokracji - nowa kształtująca się rzeczywistość nie może pokusić się o formułowanie jakiejkolwiek doktryny, bo doktryna taka nie posiadałaby minimalnej siły atrakcyjnej. Z tego powodu torować sobie musi drogę przy pomocy popularnych haseł, uprawiając