wreszcie ci, którzy ją odrzucają, nie bojąc się już czynić tego jawnie. Można powiedzieć, że Związek Sowiecki, Chiny i Europa Wschodnia zbliżają się w różnym stopniu do takiej postkomunistycznej fazy.<br> Trwający obecnie historyczny proces wyłaniania się postkomunizmu narzuca w sposób szczególny dwa zasadnicze pytania: 1) Czy odchodzenie od marksistowsko-leninowskich dyktatur doprowadzi stopniowo do demokracji pluralistycznej, czy też do jakiejś formy nacjonalistycznego autorytaryzmu? 2 Co zostanie uznane za polityczne i intelektualne dziedzictwo dwudziestowiecznego komunizmu? W rzeczy samej problem postkomunistycznej ewolucji stanie się zapewne intelektualnie najciekawszym, a politycznie centralnym zagadnieniem dotyczącym tego, co dzisiaj wciąż nazywamy światem komunistycznym. Według wszelkiego prawdopodobieństwa przez