konkordatu z Watykanem. 8 lipca zawarty został układ między Rzeszą Niemiecką a Stolicą Apostolską, a w dwa tygodnie potem <name type="person">wicekanclerz von Papen</> i <name type="person">kardynał Pacelli</>, sekretarz stanu w Watykanie i były nuncjusz papieski w Bawarii, złożyli swoje podpisy pod dokumentem konkordatu. Konkordat utrzymywał całkowity rozdział Kościoła od państwa, zakazywał duchowieństwu działalności politycznej, wprowadzał przysięgę biskupów na wierność państwu, ale wprowadzał też obowiązkową naukę religii w szkołach zgodnie z zasadą szkoły wyznaniowej. Papież godził się na marginalną rolę polityczną Kościoła katolickiego w Niemczech, ale Kościół zdobył też prawa, jakich nie miał w republice weimarskiej. Nie ma się jednak co dziwić, skoro <name type="person">kardynał Pacelli