efekt użytecznościowy wyrażony rzeczowo. Postulat maksymalizacji efektu użytkowego występuje tu w różnych płaszczyznach. Stając w obronie lepszego wykorzystania własnych (choć droższych) zasobów naturalnych, płodów rolnictwa, hodowli itd., a także rodzących się dopiero gałęzi przemysłu, wprowadza się cła zaporowe, dotacje przedmiotowe i podmiotowe itp., mimo że są one niezgodne z rachunkiem efektywności ekonomicznej przedsiębiorstw. Niekiedy występuje nawet zjawisko dodatkowego obciążenia przedsiębiorstw podatkami, np. na sfinansowanie dotacji dla rolnictwa.<br>W podmiotach sfery mikroekonomicznej preferuje się natomiast pieniężny wyraz efektywności ekonomicznej. Tu bowiem w konsekwencji kontaktów z rynkiem następują kolejne cykle poczynań, z których najprostszy ująć można w schemat: zakup - przechowanie - sprzedaż, a bardziej