powiedzmy jeszcze, że Towarzystwo Historyczno-Literackie (THL) rozwijało żywą działalność, a jego księgozbiór rósł z roku na rok, dochodząc w r.1850 aż do z5.000 tomów. Dzielny Karol Sienkiewicz Znajdował coraz to większe lokale, a w końcu rzucił myśl zakupienia<br>całego gmachu. W zbiórce na ten cel uczestniczyli wszyscy emigranci. Anonimowy dar złożył też anonimowy poeta, czyli Zygmunt Krasiński, choć do braci emigracyjnej się nie zaliczał. Mickiewicz zabiegał osobiście w gromadzeniu funduszów, a w odezwie do dawnych żołnierzy pisał, że ta projektowana biblioteka to także punkt strategiczny. W r. 1954 zakupiono siedemnastowieczny budynek na zapleczu katedry Notre-Dame, na wybrzeżu