z pewnymi zastrzeżeniami potrafimy nawet wskazać nazwisko pierwszego europejskiego eseisty.<br> Jednak między Próbami Montaigne'a a dokonaniami współczesnych eseistów rozciąga się parę wieków nie zbadanej dotąd historii. Czy eseistą był na przykład Norwid? A Dostojewski? A Baudelaire?<br> Odpowiedzi na te pytania nie mogą być obojętne dla badacza, który pragnąłby napisać historię eseju współczesnego. Jest przy tym problematyczne, czy pojęcia "dwudziestowieczny" i "współczesny" mogą być używane zamiennie. Zawrotna kariera eseju w literaturze XX wieku rozpoczyna się bowiem znacznie później niż rewolucyjne przeobrażenia w poezji czy zasadnicze zmiany w zakresie warsztatu narracyjnego współczesnej powieści. Kierunek ewolucji postaram się zilustrować jednym tylko, ale jakże wymownym