potęga i bogactwo Anglji jest rezultatem posiadania olbrzymiej floty morskiej, której ani liczba, ani jakością nie może dorównać żadne państwo. Ta flota odkryła drogę dla handlu angielskiego i zapewniła mu wybitne w świecie stanowisko.<br>Siłę i znaczenie floty i morskiego handlu dobrze zrozumiały Niemcy zjednoczone. Stale i śpiesznie zwiększająca się flota niemiecka usilnie torowała Niemcom drogę dla handlu, i towary niemieckie coraz więcej zalewały świat, a szczególniej kraje wschodnie.<br>Przed ostatnią wojną i podczas wojny Niemcy co do ilości floty handlowej zajmowały miejsce zaraz po Anglji i Ameryce Północnej i zapewne posunęłyby się jeszcze wyżej, gdyby zadowoliłyby się polityką handlową, nie