stał się napojem o znaczeniu religijnym i wraz z islamem rozprzestrzenił się najpierw w północnej Afryce, na wschodnich wybrzeżach Morza Śródziemnego i w Indiach. Chrześcijanie długo uznawali go za napój szatański (bo muzułmański). Ponieważ jednak nie mogli się mu oprzeć - papież Klemens VIII zdecydował zdjąć z niego klątwę i wypowiedział formułę: "Szatana trzeba wypędzić, a kawę uczynić napojem chrześcijańskim". <br><br>Nic odtąd nie stało na przeszkodzie, by kawa zagościła na stołach nie tylko arystokratycznych smakoszy, lecz również w coraz liczniejszych "kawiarniach" (pierwsze powstały w Anglii, w połowie XVII wieku, w samym Londynie było ich ok. 2000). Cieszyła tam podniebienia także niższych warstw