projekcję i transfer: gad, zwierzę, otchłań istnieją, bo istnieje i nie przestanie istnieć ból, w jakim trudno dopatrzeć się jakiejkolwiek pozytywności.<br>Świat jest zatem przede wszystkim chaosem i cierpieniem, któremu zapobiec niepodobna... chociaż należy. Pokazuje to - bardzo zmyślnie - Gombrowicz na przykładzie... zwierząt, bowiem <q>"dla ludzi nowszej szkoły ból jest bólem, gdziekolwiek by się pojawił, równie straszliwy w człowieku jak w musze (...) piekło nasze stało się uniwersalne"</> (D II 39). Ale coż to za "nowsza szkoła"? Dawniej istniała hierarchia bólów, ból człowieczy groźniejszy był niż zwierzęcy, ból ciemnego chłopa mniej dokuczliwy niż pański. Dzisiaj nie, bo człowiek (teraz już ja uzupełniam) przestał