aby stać się Artystą, lecz aby - powiedzmy - wyrazić lepiej swoją osobowość i wytłumaczyć ją innym osobom; lub też aby uładzić się lepiej wewnętrznie, a także, być może, aby pogłębić, zaostrzyć stosunki swe z innymi ludźmi (...) I jeśli przytrafi mu się napisanie dzieła nieudolnego i niemądrego, powie: - Doskonale! (...) Dałem wyraz mej głupocie i cieszę się z tego, bowiem niechęć i surowość ludzka, jaką pobudziłem przeciw sobie, kształtuje mnie i urabia, stwarza jak gdyby na nowo, i oto jestem jeszcze raz na nowo urodzony (F 79-80).<br>Pierwszeństwo przyznane autentyczności wyrazu splata się ze zgodą na własną niedojrzałość (Gombrowicz mówił ostrożniej o "drugorzędności