rozpoznajemy ani siebie, ani świata. Dzieło jest bowiem artefaktem, zwróconym ku językowi i odsyłającym do samego siebie. Powieści Federmana mnożą eksperymenty narracyjne, których celem jest zakwestionowanie choćby pozorów autentyczności, związku z potocznym doświadczaniem życia. Bohater nie spotyka więc świata, percypuje natomiast "od wewnątrz" tekst. Grając swe role, ulega typografii tekstu, "goni myśl" lub zastyga, jeśli jego czas się kończy. Wszystko to służy "wymazywaniu" - jak powie Federman - egzystencjalnego doświadczenia uratowanego z Holocaustu. Czytanie jest zawsze wymazywaniem osobistego doświadczenia, chociaż można by ukuć jakiś termin równoległy wobec Federmanowskiej surfikcji i mówić o "surreading", zaznaczając tym samym wektor pamięci, biegnący od przeszłości ku aktualnej