Łacińskie słowo carmen, podobnie jak cantus, odnosiło się nie tylko do śpiewu lub pieśni, lecz także do wróżby, wyroczni i zaklęcia czarodziejskiego, a słowo vates łączyło wieszcza i proroka w jednej osobie z poetą i śpiewakiem (przykładem takiego połączenia była późniejsza postać legendarnego lirnika kozackiego - Wernyhory).<br>Franciszek Sławski wywodzi wyraz gusła, oznaczający od XV wieku 'czary, zaklęcia, obrzędy z nimi związane', jak też staropolskie 'wróżby, zabobony', od prasłowiańskiego gąsti - 'grać na instrumencie muzycznym'. Podaje też przykłady z bułgarskiego, w którym g(sła znaczyło 'gęśle'; z dolnołużyckiego, w którym guslować znaczyło oprócz 'czarować' także 'grać na skrzypcach', a gusla( oznaczał zarazem 'guślarza