Tak oto stałem się odpowiedzialny za zrobienie Czycza poetą - na złe czy dobre dla niego, któż to potrafi orzec?<br> A Kapitan Nemo? Kim był, z jakich kręgów się wywodził, chyba z Warszawy, bo tylko tam mogły krążyć odpisy Głosów biednych ludzi, cyklu napisanego późno, bo w 1943 roku. Jakoś dziwnie harmonizuje łódź podwodna z cylindrem i czarnym płaszczem wędrownego magika. Przeraźliwa jest natomiast gradacja w losach tej postaci: najpierw walka romantycznego bohatera o wolność narodów, potem jego rozczarowanie i wreszcie śmierć w Oświęcimiu. Bo na żaden ślad, na żadną wieść o magiku Kapitanie Nemo nie udało mi się natrafić i trzeba