Nowa i - jak się wydaje - ważna książka Jerzego J. Wiatra pozornie jedynie dotyczy przeszłości, czyli obrachunku z PRL i "realnym" socjalizmem. W istocie bardziej w niej idzie o teraźniejszość i przyszłość. Tytuł dobrze to oddaje. Dyskurs dotyczy bowiem tego, co z tej przeszłości SdRP może przenieść w teraźniejszość, jaką tradycję i które doświadczenie. Na całość składa się szesnaście esejów. Wszystkie, poza pierwszym pt. "Spór o przeszłość, a spór o przyszłość naszego kraju" napisanym specjalnie dla tej edycji, były publikowane w latach 1990--1994. Jednak zebranie ich w jednym tomie kształtuje inną jakość, układają się bowiem te teksty w spójną całość. Precyzują stanowisko