polemiczna, to "pełny człowiek" Berenta różni się wyraźnie od Nadczłowieka. Silniej oraz inaczej niż u Nietzschego zaakcentowana jest strona wychowawcza, tzn. działalność skierowana na oświecenie bliźnich, członków społeczeństwa. Nadczłowieczeństwo spełniało się tak jak dzieło sztuki - samo w sobie, tymczasem Berent do pojęcia wybitnej jednostki włącza ideę, środowisko, w którym ta idea ma się szerzyć i wydawać owoce. Misję nadczłowieka w rozumieniu Berenta można uznać za spełnioną wówczas jedynie, gdy jest to misja oddziaływania na innych; bezideowość jest dla pisarza równoznaczna z egzystencją jałową i czystym użyciem, tj. przeciwstawieniem życia.<br> W rozprawie o idei w ruchu rewolucyjnym mowa jest właśnie o perypetiach