Ten prosty obraz znowu wymaga modyfikacji. Stopień otwierania sie gospodarki jest bowiem bardzo różny w różnych krajach. Na przykład kraje wielkości kontynentów mogą kompensować niski poziom handlu zagranicznego handlem wewnętrznym. Z tego powodu rola Stanów Zjednoczonych w handlu międzynarodowym jest nie tyle wynikiem otwartości gospodarki, ile wielkości ich PKB. <br>Niektórzy ideolodzy globalizacji, np. John Naisbitt (1995), starają się pokazać, że postęp globalizacji daje sieciom małych firm, ze względu na ich elastyczność, coraz większą przewagę nad państwami i wielkimi firmami. Jest w koncepcji Naisbitta coś słusznego, kiedy mówi on o zanikaniu państwa narodowego (jako bieguna identyfikacji) na rzecz tego co nazywa "plemionami