społeczeństwa post-komunistycznego. Nikogo, z wyjątkiem nielicznych na sali przedstawicieli partii legitymujących się doktrynami, nie oburzał fakt oczywisty, że programy te muszą być eklektyczne i wykorzystywać mogą elementy projektów i realizacji sprawdzonych w różnych krajach niezależnie od ich ustroju (np. elementy socjalizmu w socjaldemokracji, parlamentaryzm, pluralizm itp.).<br>Zatem nie w ideologicznych kategoriach sformułował Kende swoje twierdzenie, że problem powrotu do kapitalizmu społeczeństw Europy Wschodniej nie wchodzi w rachubę, jest, w rozważaniach o możliwych formach społeczeństwa post-komunistycznego, problemem fałszywym. Przyjęcie jedynej miary kryteriów realistycznych, postulatu trzymania się istniejącego stanu rzeczy, a więc stanu społeczeństw Europy Wschodniej w 30 lat po wprowadzeniu