II.<br>Spójrzmy zarazem na kontekst tych kontrowersji. Wspominaliśmy już, że nowożytność powstawała we wrogości wobec Kościoła. W ciągu ostatnich stuleci narastał głęboki rozdźwięk między Kościołem a współczesnym światem. Dla części katolików, żyjących w drugiej połowie XX wieku, utrzymujące się pęknięcie było głównie wynikiem historycznynych uwarunkowań, dla innych - efektem podstawowego sporu ideowego z współczesnym światem. Jak zwykle, obie strony miały za sobą poważne argumenty i sporo racji. Sobór był wielkim wysiłkiem i wielkim dziełem całego Kościoła, aby teologicznie przyjrzeć się rzeczywistości i - z jednej strony - przełamać historyczne uwarunkowania, ale - z drugiej strony - nie zdeformować prawdy, która jest w nim zdeponowana. Był - jak