we wszystkich innych &lt;orig&gt;hungarienach&lt;/&gt;, odczytuje się pokrewieństwa prawie podświadome, wyrosłe z analogii determinant geograficzno-historycznych, niekiedy, jak zauważa Nowak, przesuniętych, niby dopełnienie, o pół fazy w sinusoidzie dziejowych wzniesień i upadków.<br><br>Piszę o obu książkach Nowaka razem, bo jedna drugą dopowiada. Eseje węgierskie, przyznam, zaskoczyły mnie bardziej - szarpiąca dramatyczna literatura, ileż tam bólu i namiętności! Nowak zwraca uwagę, jakie to odmienne od eseistyki polskiej, którą trudno sobie imaginować bez ironii, dystansu, bez poczucia humoru. A tu w całej węgierskiej literaturze nie uświadczy fraszki ani "myśli nieuczesanych"; ot, literatura taka, jaka historia, która im przez kilkaset lat nie zostawiła miejsca na uśmiech